Νύφη και πεθερά: Μια σχέση περίπλοκη.

Πώς έχουμε στο μυαλό μας οι περισσότεροι από εμάς τη σχέση μιας γυναίκας με τη μητέρα του άντρα της; Είναι ένας συνεχής αγώνας που κάποιες στιγμές αναδεικνύει τη μία νικήτρια και κάποιες άλλες την άλλη ή σε αυτό καταλήγουμε να πιστεύουμε λόγω πολλών στερεοτυπικών αντιλήψεων; Ποιος είναι ο ρόλος του συζύγου; Ποιος είναι αυτός που πρέπει να μεσολαβήσει για να αρθούν προκαταλήψεις που οδηγούν σε δυσλειτουργίες και αρνητικά συναισθήματα; 

Είναι γεγονός ότι από τη σχέση νύφης και πεθεράς έχουν εμπνευστεί πολλά ανέκδοτα, θεατρικές κωμικές παραστάσεις, κινηματογραφικές ταινίες, ακόμη και ελληνικές τηλεοπτικές παραγωγές. Ωστόσο, μια νέα έρευνα ενός Άγγλου ψυχολόγου επισημαίνει ότι οι γυναίκες κάθε άλλο παρά γελούν με όλα τα παραπάνω και σχετικά με τις πεθερές τους έχουν να ομολογήσουν πολλά παράπονα. Συγκεκριμένα, η σχέση της γυναίκας με την πεθερά της φαίνεται να είναι πιο τεταμένη σε σύγκριση με τη σχέση του γαμπρού με την πεθερά του. Κι αυτό επιβεβαιώνεται και από ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2009 σε Αμερική και Αγγλία, το "What Do You Want From Me?" του Terri Apter. Ο ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Cambridge και συγγραφέας του βιβλίου παρουσιάζει έρευνα τελευταίων 20 χρόνων και αναδεικνύει ακριβώς αυτό που αναφέρουμε. Πιο αναλυτικά, επισημαίνει ότι περισσότερο από το 60% των γυναικών θεωρούν ότι η τριβή με τις πεθερές τούς προκαλεί μακροπρόθεσμα στρες, ενώ αντιθέτως μόνο 15% των ανδρών αναφέρει ότι οι πεθερές τους προκαλούν πονοκεφάλους. Τα ποσοστά αυτά δεν αφορούν σε ελληνικό πληθυσμό αλλά πιθανότατα να μην αποκλίνουν πολύ. Αυτό που συνειδητοποιούμε πάντως είναι ότι το φαινόμενο είναι οικουμενικό και διαχρονικό.

Αν προσπαθούσαμε να αναλύσουμε μέχρι ένα βαθμό τις διαφυλικές σχέσεις και να εστιάσουμε στις διαφορές των δύο φύλων, θα λέγαμε ότι οι άντρες αναζητούν συνήθως από τις γυναίκες στοργικότητα και τρυφερότητα για να είναι ευτυχισμένοι. Αυτό συμβαίνει επειδή πιθανότατα η γυναίκα αποτελεί για τον άνδρα ένα υποκατάστατο και μια συνέχεια της μητρικής στοργικής αγκαλιάς. Το γεγονός αυτό ίσως εξηγεί τη συμπεριφορά του άνδρα να συγκρίνει τις δυο γυναίκες με αποτέλεσμα οι δυο γυναίκες να ανταγωνίζονται η μια την άλλη. Έρευνες επιβεβαιώνουν ότι η νύφη και η πεθερά είναι κατά κάποιον τρόπο προγραμματισμένες να μη συμπαθούν η μία την άλλη. Διεκδικούν και οι δύο την πρώτη θέση στη ζωή του άνδρα. Κάπως έτσι μετατρέπεται σταδιακά η σχέση των δύο γυναικών από απλή αντιπάθεια σε σφοδρή αντιπαλότητα και τελικά μόνο μία στις πέντε γυναίκες συμπαθούν τις πεθερές τους.

Τα πιο επίμαχα σημεία για τα οποία οι δυο γυναίκες ανταγωνίζονται η μία την άλλη είναι οι δουλειές του σπιτιού και η ανατροφή των παιδιών. Οι συγκρούσεις προκύπτουν όταν η νέα και η μεγαλύτερη, πιο έμπειρη νοικοκυρά και μητέρα "παλεύουν" για το ποιας ο τρόπος είναι ο καλύτερος. Από τη μεριά των πεθερών φαίνεται να υπάρχει κατά βάθος μια ανησυχία ότι οι αξίες και τα πρότυπα μιας διαφορετικής κουλτούρας ή νοοτροπίας θα πάρουν το γιο και τα εγγόνια τους μακριά από τις αξίες και τους κανόνες που είχαν καταφέρει να ισχύσουν στην δική τους οικογένεια. Αυτό κάποιες φορές εκδηλώνεται λεκτικά ή με κάποιον πιο έμμεσο τρόπο και κάποιες άλλες υποβόσκει και φθείρει ψυχικά τις ίδιες. Όταν βέβαια η νύφη είναι κατά πολύ διαφορετική από την πεθερά δηλαδή αλλοδαπή, αλλόθρησκη, αλλόγλωσση ή διαφορετικού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου, τότε η ανησυχία είναι εντονότερη και οι συγκρούσεις περισσότερες.

Με άλλα λόγια, οι συγκρούσεις προκύπτουν τις περισσότερες φορές επειδή η πεθερά επικρίνει και υποτιμά τη νύφη και το αντίστροφο. Και οι δυο αγωνίζονται να επιτύχουν την ίδια θέση στην οικογένεια προσπαθώντας να θεσπίσουν ή να προστατεύσουν το δικό τους καθεστώς. Αυτή η αμοιβαία όμως συμπεριφορά φαίνεται να είναι λιγότερο πραγματική και περισσότερο στερεοτυπική. Στο βαθμό που είναι πραγματική είναι συγχρόνως και λογική. Αρχικά, η μητέρα-πεθερά δικαιολογημένα επιθυμεί να διατηρήσει τον έλεγχο στη ζωή του γιου της. Αυτό δεν αποτελεί στοιχείο του χαρακτήρα της απαραίτητα αλλά μαθημένη συμπεριφορά. Από τη στιγμή που έγινε μητέρα έμαθε να φροντίζει τα παιδιά της και συνήθιζε να το κάνει για πολλά χρόνια. Μια μητέρα πάντα θέλει και αισθάνεται ότι αυτή ξέρει ποιο είναι το καλό των παιδιών της. Όταν ο γιος της παντρεύεται, δεν παύει η ίδια να είναι μητέρα. Παρ’ όλα αυτά, νιώθει ότι αντικαθίσταται και ότι δεν είναι αναγκαία πια. 

Η γυναίκα-νύφη στη συνέχεια, ξεκινά τη ζωή της με τον συγκεκριμένο άνδρα, σχεδιάζει μαζί του το μέλλον, μοιράζεται το χώρο της, το χρόνο της, τις ιδέες της και τις ανησυχίες της. Πολλές φορές θα κάνει κάποια πράγματα διαφορετικά από ό,τι η πεθερά και πιθανότατα θα την απορρίψει, όσον αφορά στις ιδέες της και στις μεθόδους που χρησιμοποιεί. Είναι κάτι που εκ των πραγμάτων συμβαίνει, αφού είναι δυο διαφορετικές γυναίκες από πολλές απόψεις (ηλικία, εμπειρίες, νοοτροπία) και δεν αποτελεί απαραίτητα προσπάθεια της νύφης να υπονομεύσει την πεθερά. 

Τέλος, ο σύζυγος-γιος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχει συνηθίσει ως πρότυπο γυναίκας αυτό της μητέρας του και έμαθε να δέχεται τις μεθόδους της και τα υλικά που του πρόσφερε τόσα χρόνια. Οπότε όταν κάτι αποκλίνει κατά πολύ από αυτό που γνώριζε μέχρι πριν είναι φυσικό και επόμενο να το εκφράσει. Δεν είναι απαραίτητα προσκολλημένος στη μητέρα του και δεν επιδιώκει να είναι ίδιες. 

Στο μεγαλύτερο μέρος όπως προαναφέραμε, ο ανταγωνισμός των δύο γυναικών είναι αποτέλεσμα στερεοτύπων και προκαταλήψεων, την απαρχή των οποίων δε γνωρίζουμε. Σίγουρα όμως οι στερεοτυπικές αντιλήψεις υφίστανται εδώ και πολλά χρόνια με αποτέλεσμα να δυσκολεύουν τους ανθρώπους και συγκεκριμένα τις νύφες, τις πεθερές, τους συζύγους-γιους και άλλους θεατές, να δουν την αλήθεια, την πραγματική συμπεριφορά του άλλου, χωρίς να την κρίνουν εσφαλμένα πριν καν εκδηλωθεί. Ο φαύλος αυτός κύκλος συνεχίζεται με διαπληκτισμούς μεταξύ των δύο γυναικών, και του γιου με την καθεμία ξεχωριστά, με εκδήλωση αρνητικών συναισθημάτων, με κακεντρεχείς δηλώσεις και ανεπιθύμητες συμπεριφορές που εμπερικλείουν αργότερα κι άλλους, όπως είναι τα παιδιά.

Το αισιόδοξο μήνυμα, θα θέλαμε να πιστεύουμε, είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων νυφών και πεθερών, στις μέρες μας έχουν αρχίσει να αποβάλλουν τέτοιου είδους προκαταλήψεις, με αποτέλεσμα να είναι λιγότερες οι δυσκολίες και πιο ισορροπημένες οι σχέσεις. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο άνδρας διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο και καλείται, δυστυχώς για εκείνον, να καταλάβει και τις δυο γυναίκες, να τις ξεχωρίσει στο μυαλό του, να κατανοήσει τα συναισθήματά τους και να προσέξει με τη συμπεριφορά του να μην ενισχύσει τις στερεοτυπικές αντιλήψεις τους. Πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι πρωταρχικός του ρόλος είναι αυτός του συζύγου, έναν ρόλο που θα μάθουν από κοινού με τη γυναίκα του και σκοπός του είναι να υποστηρίξει και να προστατεύσει την επιλογή του. Η μητέρα που αποχωρίζεται το γιο της, πρέπει να έχει στο μυαλό της ότι καλός γονιός είναι αυτός που δίνει αυτονομία και ανεξαρτησία στο παιδί του και το αφήνει να πάρει το δρόμο του. Σχετικά με τη γυναίκα-σύζυγο, αν θέλει να έχει μια υγιή σχέση με τον άντρα της, θα πρέπει να προσεγγίσει τη μητέρα του και ίσως κι άλλα σημαντικά πρόσωπα δικά του. Με αυτόν τον τρόπο θα γνωρίσει καλύτερα τον άντρα της και θα είναι όλοι ευχαριστημένοι. Παράλληλα, μπορεί να δεχθεί συμβουλές από την πεθερά, όταν είναι εποικοδομητικές, όπως δέχεται από οποιονδήποτε άλλο. Για το τέλος, κρατείστε ότι όλοι χρειάζονται χρόνο για να συνηθίσουν στη νέα κατάσταση και στους νέους τους ρόλους. Μην βιάζεστε λοιπόν, δεν πρόκειται για αγώνα που θα αναδείξει κάποιον νικητή αλλά για παιχνίδι. Απλώς απολαύστε το.

Αν σας άρεσε το άρθρο ή έχετε κάποια απορία σχετικά τις σχέσεις νύφης και πεθεράς μη διστάσετε να αφήσετε κάποιο σχόλιό παρακάτω και θα λάβετε απάντηση το συντομότερο δυνατό.