Υπάρχει φιλία μεταξύ ανδρών και γυναικών;

Έναν από τους συχνούς καυγάδες μεταξύ των δύο φύλων αποτελεί το αν μπορεί να υπάρξει πραγματική φιλία μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας. Παρατηρείται ως επί το πλείστον ότι οι άνδρες είναι αυτοί που αρνούνται κατηγορηματικά ότι υπάρχει, ενώ οι γυναίκες ίσως το κουβεντιάζουν και το αναλύουν λίγο περισσότερο. Ο διχασμός αυτός είναι απλά ένα ακόμη στοιχείο του διαρκούς πολέμου ανάμεσα στα δύο φύλα, που αντικατοπτρίζει το διαφορετικό τρόπο σκέψης τους, τα διαφορετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και της ψυχοκοινωνική τους ωρίμανσης.

Οι διαφυλικές αυτές διαφορές εξηγούν τη διάθεση και τη συμπεριφορά των δύο φύλων σε διάφορα ζητήματα, όπως το γιατί οι γυναίκες έχουν πιο αναλυτική σκέψη ενώ οι άνδρες μια πιο ευρεία και συνολική αντίληψη της πραγματικότητας. Επίσης, αναφέρονται στους λόγους για τους οποίους οι γυναίκες είναι πιο συναισθηματικές παρά λογικές, στο γιατί οι άνδρες κουράζονται πιο εύκολα όταν ασχολούνται με πολλές και μικρές λεπτομέρειες και γενικότερα, στις διαφορετικές κοινωνικο-οικονομικές και πολιτιστικές επιδράσεις που έχουν δεχθεί κατά καιρούς τα δύο φύλα.

Καθώς οι κοινωνίες αλλάζουν και οι ρόλοι των δύο φύλων διαφοροποιούνται, παρατηρούμε ότι στην εποχή μας οι φιλίες είναι περισσότερο ετερόφυλες. Μέσα από έρευνες προκύπτει ότι στα μέσα του εικοστού αιώνα το ποσοστό των ανδρών που δήλωσαν ότι έχουν φιλική σχέση με γυναίκες ήταν μηδαμινό. Σαράντα χρόνια αργότερα όμως περίπου το 40% των ανδρών και το 30% των γυναικών ανέφερε ότι είχε στενές ετερόφυλες φιλίες. Φαίνεται, δηλαδή, ότι οι αλλαγές στην εξέλιξη των διαφυλικών σχέσεων οδήγησαν στην αποδοχή ότι το αντίθετο φύλο δεν αποτελεί μόνο μόνιμο ή περιστασιακό ερωτικό σύντροφο.

Ανεξάρτητα από τις διαφυλικές διαφορές, η απάντηση που θα δοθεί στο ερώτημα εξαρτάται και από τις εμπειρίες μας. Είναι πολλοί στο χώρο που πιστεύουν ότι "ό, τι είμαστε είναι οι εμπειρίες μας". Παρατηρείται, λοιπόν, κάποιοι να απαντούν με βάση την εμπειρία τους πως "ναι, υπάρχει φιλία μεταξύ ανδρών και γυναικών" και άλλοι, με βάση την τραυματική αντίθετα εμπειρία τους, το αρνούνται απόλυτα. Στο σημείο αυτό, πρέπει να επισημάνουμε ότι οι εμπειρίες είναι μοναδικές και δεν επαναλαμβάνονται, οπότε καλά θα κάνουμε να μην είμαστε απόλυτοι.

Οι αντιλήψεις για τη φιλία, ωστόσο, αλλάζουν και ανάλογα με την ηλικία μας. Ξεκινώντας από μικρή ηλικία, φίλος μας είναι κάποιος που παίζει μαζί μας και μας δίνει πολλά παιχνίδια. Μεγαλώνοντας, φίλος μας γίνεται κάποιος που μας φέρεται καλά και μας δίνει χαρά το παιχνίδι μαζί του. Κατά την περίοδο της εφηβείας και αργότερα, φίλο μας αποτελεί κάποιος που μπορούμε να του μιλήσουμε, να του πούμε τα προβλήματά μας και να μας καταλάβει. Πέρα από τους λόγους που επιλέγουμε έναν φίλο, φαίνεται ότι από μικρή ηλικία προτιμούμε τις ομόφυλες παρέες. Τα αγόρια, συνήθως, παίζουν παιχνίδια σε μεγαλύτερες ομάδες, ενώ τα κορίτσια προτιμούν παιχνίδια σε πιο στενό κύκλο. Αργότερα, γύρω στα 10 με 11 χρόνια, αποφεύγονται εντονότερα οι ετερόφυλες παρέες, ενώ στην εφηβεία  αρχίζει μια διαδικασία προσέγγισης του αντίθετου φύλου. Η φιλία όμως μεταξύ των δύο φύλων δεν νοείται εύκολα, εφόσον δεν υπήρχε μέχρι αυτήν την ηλικία πρότυπο τέτοιας φιλίας.

Εφόσον η προσέγγιση ξεκινά κατά την εφηβεία, οπότε ξεκινά και η ερωτική έλξη προς το αντίθετο φύλο, υπάρχει σημαντική πιθανότητα μια φιλική σχέση να μετατραπεί σε ερωτική. Μια μεγάλη έρευνα, όπου ερωτήθηκαν σχετικά με το τι τους αρέσει και τι όχι στις φιλίες μεταξύ ανδρών και γυναικών, έδειξε ότι στις γυναίκες δεν αρέσει κυρίως η σεξουαλική ένταση που υπάρχει. Απεναντίας, οι άνδρες απάντησαν ότι η σεξουαλική έλξη ήταν ένας βασικός λόγος για να ξεκινήσουν μια φιλία με μια γυναίκα και ότι κάτι τέτοιο θα έδινε περισσότερο βάθος στη σχέση τους. Γεγονός είναι ότι το 62% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η σεξουαλική ένταση ήταν παρούσα στις φιλικές σχέσεις τους με το άλλο φύλο.

Η φιλική σχέση ορίζεται ως μια στενή, αμοιβαία και σχετικά σταθερή στο χρόνο συναισθηματική σχέση μεταξύ δύο ίσων ατόμων. Όταν πρόκειται για μια ετερόφυλη φιλική σχέση ο κίνδυνος της ανισότητας μεταξύ τους είναι υπαρκτός. Θέματα δύναμης ή εξουσίας, όταν, για παράδειγμα, θα προσπαθήσει ο φίλος σου να σε προστατέψει από ενοχλητικούς που σε διεκδικούν, τότε η μορφή της φιλίας σας μπορεί να αλλοιωθεί. Μπορεί να γοητευτείς από τη συμπεριφορά του και σταδιακά να επαναπροσδιορίσεις τον τρόπο που βλέπεις το φίλο σου.

Ο επαναπροσδιορισμός των ρόλων των δύο φύλων έχει ως αποτέλεσμα την όλο και συχνότερη συνύπαρξη τους σε περιβάλλοντα που δεν είναι απαραίτητα ερωτικά φορτισμένα, καθιστώντας την ετερόφυλη φιλία ακόμα πιο εφικτή. Από την άλλη μεριά, οι ευκαιρίες για αλληλεπίδραση των δύο φύλων είναι λίγες, όπως προκύπτει από παρατήρηση των ομάδων. Αν προσέξουμε κάποια στιγμή, θα παρατηρήσουμε ότι σε πάρτι ή σε χώρους διασκέδασης, οι άνδρες και οι γυναίκες ακόμα είναι συσπειρωμένοι σε διαφορετικά σημεία, διαμορφώνοντας ομόφυλες παρέες. Η κοινωνία μας ίσως, λοιπόν, δεν είναι έτοιμη να δεχθεί την ετερόφυλη φιλία, γι’ αυτό και πολλές φορές οι στενές σχέσεις ανάμεσα σε ανθρώπους του αντίθετου φύλου βρίσκονται στο στόχαστρο των ερωτήσεων και των σχολίων των άλλων: "Σίγουρα είναι απλώς φιλία;". Τέτοιου είδους αμφισβητίες από τους "άλλους" είναι πιθανό να μας οδηγήσουν στο να αμφισβητήσουμε κι εμείς οι ίδιοι τη σχέση μας: "Μήπως δε με βλέπει τελικά μόνο σαν φίλη του;".

Ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα, συνεπώς, δεν υπάρχει. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι η σταθερή ύπαρξη των φιλικών σχέσεων στη ζωή μας ευνοεί την ψυχική και σωματική μας υγεία, πχ. θεραπεύει το στρες και την κατάθλιψη, μειώνει τα εμφράγματα.  Οι φιλίες προσφέρουν χαρά, στοργή, συναισθηματική υποστήριξη, δίνουν τη δυνατότητα στο άτομο να μοιράζεται σκέψεις και συναισθήματα ελεύθερα. Ο φίλος μπορεί να προσφέρει ενσυναίσθητη κατανόηση, να αφιερώσει χρόνο για να μας ακούσει, να συζητήσει μαζί μας και να συμβάλλει στην επίλυση κάποιου προβλήματός μας.

Μέσα από την επικοινωνία και την ανατροφοδότηση δύο φίλων, συλλέγουμε πληροφορίες για τον εαυτό μας, ενισχύουμε την αυτογνωσία μας. Όταν πρόκειται για ετερόφυλη πραγματική φιλία, τότε τα οφέλη είναι ιδιαίτερα. Συλλέγουμε πληροφορίες για τον τρόπο σκέψης και τη συμπεριφορά του άλλου φύλου. Βελτιώνουμε έτσι την επικοινωνία μας με αυτό, αφού άνδρες και γυναίκες μαθαίνουμε να κατανοούμε τις ομοιότητες και να αποδεχόμαστε τις διαφορές μας. Αν, λοιπόν, αποδεσμευτούμε από προκαταλήψεις και στερεότυπα που αφορούν στις ετερόφυλες φιλίες, τότε θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε μία τέτοια, όπως και να γευθούμε τα προνόμιά της.